با رشد سریع فناوری و افزایش نگرانیها درباره تغییرات آبوهوایی، استفاده از منابع تجدیدپذیر بهویژه انرژی خورشیدی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفتهاست. احداث نیروگاه خورشیدی نهتنها یک قدم مثبت در جهت کاهش آلودگی محیطزیست است، بلکه فرصتهای زیادی برای کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی نیز فراهم میآورد. سرمایهگذاران و کارآفرینان میتوانند با سرمایهگذاری در این حوزه، ازطریق فروش برق تولیدی به دولت یا فروش برق از طریق بورس انرژِی ، به سودآوری برسند. در این مقاله، به بررسی روشهای مختلف کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی و مزیتهای مالی آن خواهیم پرداخت.
روشهای کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی
احداث یک نیروگاه خورشیدی، فرصتهای متعددی برای کسب درآمد فراهم میکند. مهمترین روشهای درآمدزایی و سودآوری نیروگاه خورشیدی را در ادامه خواهیم گفت.
فروش برق به شبکه سراسری
یکی از روشهای اصلی کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی، فروش برق تولیدی به شبکه سراسری برق است. در بسیاری از کشورها، دولتها قراردادهای خرید تضمینی برق را با تولیدکنندگان انرژی تجدیدپذیر امضا میکنند که به سرمایهگذاران این اطمینان را میدهد که برق تولیدی خود را با نرخ ثابت به شبکه بفروشند. این روش نهتنها باعث درآمدزایی انرژی خورشیدی میشود، بلکه به پایداری منابع مالی پروژه نیز کمک میکند.
آخرین نرخ فروش تضمینی برق اعلامی توسط ساتباَ، طبق ماده ۶۱ قانون اصلاح الگوی مصرف، به صورت زیر می باشد:
- نیروگاه خورشیدی با توان ۲۰ کیلووات و کمتر: ۲،۵۰۰ تومان به ازای هر کیلووات
- نیروگاه خورشیدی با توان بیشتر از ۲۰ کیلووات تا ۱ مگاوات: ۲،۲۰۰ تومان به ازای هر کیلووات
کسب درآمد دلاری
بر اساس ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، دولت موظف است به سرمایهگذارانی که کالا یا خدمات آنها (مانند تولید برق از منابع تجدیدپذیر توسط سرمایهگذاران حقوقی) باعث صرفهجویی در مصرف سوختهای فسیلی میشود، معادل میزان سوخت صرفهجویی شده، تا سقف اصل و سود سرمایهگذاری انجامشده پرداخت نماید. در این مدل، قیمت فروش برق تولیدی نیروگاههای تجدیدپذیر حداکثر ۶.۹ سنت دلار به ازای هر کیلوواتساعت تعیین شده است. بازپرداخت سرمایه طی مدت زمان ۶ سال و تا بازگشت کامل سرمایه اولیه انجام میشود. پس از آن، برق تولیدی نیروگاه متعلق به سرمایهگذار است و میتواند آن را از طریق فروش به شبکه سراسری، قراردادهای خصوصی یا بورس انرژی به فروش برساند. این مدل سرمایهگذاری، با کاهش ریسک و تضمین بازگشت سرمایه، یکی از جذابترین گزینهها برای توسعه نیروگاههای خورشیدی است.مصرف داخلی و کاهش هزینهها
احداث نیروگاه خورشیدی کوچک در محل کسبوکار یا مزرعه میتواند هزینههای برق مصرفی را بهشدت کاهش دهد و در بلند مدت به صرفهجویی مالی قابلتوجهی منجر شود. با استفاده از برق تولیدی این نیروگاه، هزینههای مصرف انرژی کاهش یافته و از پرداخت جرائم ناشی از ماده 16 (مربوط به مصرف بالاتر از سهمیه تعیینشده) جلوگیری میشود.
درصنایع بزرگ در مدل نیروگاه خود تامین، نیروگاه خورشیدی میتواند از خسارات ناشی از خاموشی یا قطعی برق جلوگیری کند، بهویژه برای کسبوکارها و مزارعی که به تأمین مداوم انرژی وابسته هستند. این امر، پایداری در عملکرد و کاهش وقفههای تولید یا خدمات را تضمین میکند.
در مناطقی که هزینه برق بالاست، استفاده از انرژی خورشیدی بهعنوان یک منبع انرژی جایگزین، تأثیر اقتصادی بیشتری دارد و میتواند به سودآوری قابل توجهی منجر شود. در این شرایط، صرفهجویی در هزینههای برق میتواند بهعنوان یک منبع سودآوری مستقیم برای کسبوکار یا مزرعه در نظر گرفته شود، که این سرمایهگذاری را توجیهپذیرتر میکند.
فروش برق در تابلو سبز بورس انرژِی
یکی دیگر از روشهای کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی، انعقاد قراردادهای فروش برق به صنایع بزرگ یا مشاغل خصوصی است. بسیاری از واحدهای صنعتی بهدنبال خرید برق از منابع تجدیدپذیر برای رفع تلکیف خود هستند و حاضرند برای تامین برق خود از این منابع ، هزینه بیشتری بپردازند. این قراردادها میتوانند منبع پایداری برای درآمدزایی انرژی خورشیدی باشند.این مدل خرید و فروش برق می تواند در تابلو سبز بورس انرژی صورت گیرد.
تامین برق مراکز استخراج رمز ارز
استفاده از نیروگاه خورشیدی (با حداقل ظرفیت یک مگاوات) برای استخراج رمز ارز، یک راهکار هوشمندانه و پایدار برای تأمین انرژی مورد نیاز مراکز استخراج (ماینینگ) است. با توجه به مصرف بالای برق در فرایند استخراج رمز ارز و هزینههای بالای انرژی، بهرهگیری از برق تولیدی نیروگاه خورشیدی میتواند هزینههای عملیاتی را بهشدت کاهش داده و سودآوری استخراج را افزایش دهد. علاوه بر کاهش هزینهها، این روش وابستگی به شبکه برق سراسری را کاهش داده و از مشکلات ناشی از قطعی برق یا نوسانات هزینه برق جلوگیری میکند. همچنین، استفاده از انرژی خورشیدی بهعنوان منبع پاک و تجدیدپذیر، با کاهش اثرات زیستمحیطی، به ایجاد توازن میان فناوری و توسعه پایدار کمک میکند. سرمایهگذاری در این مدل، علاوه بر صرفهجویی مالی، جذابیت بیشتری برای کسبوکارهای فعال در حوزه رمز ارز فراهم میکند.
مزایای مالی احداث نیروگاه خورشیدی
سرمایهگذاری در احداث نیروگاه خورشیدی نهتنها به بهبود وضعیت محیطزیست کمک میکند، بلکه مزایای مالی نیروگاه خورشیدی نیز بسیار قابل توجه است. برخی از این مزایا عبارتاند از:
کاهش هزینههای انرژی
یکی از مهمترین مزایای احداث نیروگاه خورشیدی، کاهش هزینههای مصرف انرژی است. با تولید برق از انرژی خورشیدی، وابستگی به منابع انرژی سنتی کم میشود و هزینههای قبض برق بهطور قابلتوجهی کاهش پیدا میکند.
معافیتهای مالیاتی و حمایتهای دولتی
در بسیاری از کشورها، دولتها مشوقهای مالیاتی و یارانههایی برای تشویق سرمایهگذاری در انرژی خورشیدی ارائه میدهند. این مشوقها میتوانند شامل قرادادهای خرید تضمینی، معافیتهای مالیاتی، کمکهای مالی و تسهیلات اعتباری باشند که به سودآوری نیروگاه خورشیدی کمک میکند.
افزایش ارزش ملک و داراییها
احداث نیروگاه خورشیدی میتواند ارزش ملک و داراییهای شما را افزایش دهد. بهدلیل کاهش هزینههای انرژی و امکان کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی، بسیاری از خریداران و سرمایهگذاران حاضرند هزینه بیشتری برای خرید ملکهایی بپردازند که مجهز به سیستمهای خورشیدی هستند.
نکات مهم در احداث نیروگاه خورشیدی
برای موفقیت در کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی، توجه به برخی نکات کلیدی بسیار حائز اهمیت است. توجه به این نکات میتواند باعث تسهیل راهاندازی و بهرهبرداری بهینه از نیروگاه خورشیدی شود.
انتخاب مکان مناسب
انتخاب مکان مناسب برای احداث نیروگاه خورشیدی یکی از عوامل تعیینکننده در بهرهوری و درآمدزایی انرژی خورشیدی است. مناطق با تابش خورشیدی بالا، بهدلیل دریافت انرژی بیشتر از خورشید، فرصتهای بهتری برای تولید برق فراهم میکنند؛ علاوهبراین، باید از انتخاب مکانهایی که در معرض موانع فیزیکی مانند درختان، ساختمانهای بلند یا سایر اشیای مسدودکننده نور خورشید قرار دارند، خودداری کرد. این موانع میتوانند باعث کاهش میزان تابش خورشیدی شده و بر عملکرد نیروگاه تاثیر منفی بگذارند.
انتخاب تجهیزات باکیفیت
انتخاب تجهیزات باکیفیت، یکی از عوامل کلیدی در موفقیت یک نیروگاه خورشیدی است. استفاده از پنلهای خورشیدی با بازدهی بالا و طول عمر طولانی، نهتنها به سودآوری نیروگاه خورشیدی کمک میکند، بلکه هزینههای نگهداری را نیز بهطور قابلتوجهی کاهش میدهد. تجهیزات باکیفیت موجب بهینهسازی تولید برق و افزایش راندمان سیستم شده که درنهایت باعث کاهش هزینهها و افزایش بازده سرمایهگذاری میشوند.
نگهداری و تعمیرات منظم
نگهداری و تعمیرات منظم برای حفظ عملکرد بهینه نیروگاه خورشیدی ضروری است. این امر شامل تمیزکردن منظم پنلها از گردوغبار و سایرآلودگیها است که میتواند بر کارایی آنها تاثیر منفی بگذارد؛ همچنین، بررسی دورهای تجهیزات ازجمله اینورترها و کابلها برای اطمینان از عدم وجود خرابی و مشکلات فنی ضروری است. این اقدامات نهتنها به تقویت مزایای مالی نیروگاه خورشیدی کمک میکند، بلکه باعث افزایش عمر مفید سیستم و افزایش تولید برق نیز میشود.
آینده انرژی خورشیدی و روندهای نوین در فناوری
آینده انرژی خورشیدی بهدلیل پیشرفتهای سریع در فناوریهای نوین، چشمانداز روشنی دارد. یکی از مهمترین تحولات، توسعه پنلهای خورشیدی با بازدهی بالاتر است، مانند پنلهای دوطرفه bifacial)( این پنلها می توانند انرژی بیشتری را از تابش خورشید جذب کرده و به برق تبدیل کنند که به افزایش درآمدزایی انرژی خورشیدی کمک خواهد کرد.
همچنین، امروزه سیستمهای ذخیرهسازی انرژی که بهطورموثری برق تولیدی از نیروگاههای خورشیدی را برای استفاده در زمانهای کمنور یا شب ذخیره میکنند، اهمیت بیشتری پیدا کردهاند. با توسعه و بهبود این فناوریها، امکان استفاده بهینه از انرژی خورشیدی در تمام ساعات روز فراهم میشود. این موضوع جذابیت و استفاده از نیروگاههای خورشیدی را دو چندان میکند.
علاوهبراین، اخیرا سیستمهای هوشمند مدیریت انرژی بهطور فزایندهای در نیروگاههای خورشیدی بهکار گرفته میشوند. این سیستمها با تحلیل دادهها و پیشبینی الگوهای مصرف انرژی، به بهبود عملکرد و افزایش کارایی نیروگاهها کمک میکنند. این پیشرفتها نهتنها باعث افزایش بهرهوری نیروگاههای خورشیدی میشوند، بلکه به سرمایهگذاران امکان میدهند که با انتخاب فناوریهای نوین، مزایای مالی نیروگاه خورشیدی را در آینده بیشتر کنند.
جمعبندی
احداث نیروگاه خورشیدی یکی از بهترین روشهای سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر است که علاوه بر کاهش اثرات زیستمحیطی، فرصتهای مالی متعددی را ایجاد میکند. کسب درآمد از نیروگاه خورشیدی از طریق فروش برق به شبکه سراسری، عقد قراردادهای تأمین برق با صنایع و شرکتهای خصوصی، فروش برق از طریق بورس انرژی و حتی استفاده از برق برای استخراج رمز ارز امکانپذیر است. همچنین، نیروگاه خورشیدی میتواند با کاهش هزینههای انرژی و جلوگیری از خسارات ناشی از خاموشیها و قطعی برق، به کاهش هزینههای عملیاتی کمک کند.
از دیگر مزایای مالی این سرمایهگذاری میتوان به معافیتهای مالیاتی و افزایش ارزش داراییها اشاره کرد که جذابیت اقتصادی آن را دوچندان میکند. بهطورکلی، نیروگاههای خورشیدی نهتنها منبع درآمدی پایدار و قابلاعتماد فراهم میکنند، بلکه راهکاری موثر برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و حرکت به سمت آیندهای پایدار هستند.
